Otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Już sam fakt śmierci sprawia wiele smutku i trudności rodzinie zmarłego. Co więcej, często cały proces spadkowy jest również przyczyną powstawania nieporozumień między spadkobiercami oraz podziałów w rodzinie. Niestety otwarcie spadku jest dopiero początkiem, nierzadko długiej i niełatwej drogi spadkowej. W pierwszej kolejności musi nastąpić stwierdzenie nabycia spadku, natomiast w kolejnym kroku dochodzi dopiero do działu spadku między osoby do zasady, moment nabycia spadku przez spadkobiercę następuje już z chwilą otwarcia spadku. Przepisy nie wymagają tutaj podejmowania żadnych dodatkowych czynności. Spadkobierca, aby dziedziczyć, nie musi składać żadnego dodatkowego oświadczenia woli. Nabycie spadku następuje więc z chwilą śmierci spadkodawcy z mocy samego prawa, bez konieczności podejmowania jakichkolwiek działań przez spadkobiercę czy sąd. Mimo tego, w większości wypadków, głównie tam, gdzie grono spadkodawców liczy większą liczbę osób, postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku i jego dział jest wręcz sądowe w tej kwestii ułatwia wiele spraw natury formalnej, jak również może zapobiec powstawaniu konfliktów na linii spadkobierców. Jak więc należy przeprowadzić proces spadkowy? Kto jest uprawniony do złożenia wniosku o stwierdzenie nabycia spadku do sądu? Na czym polega dział spadku? Na te pytania odpowiemy w niniejszym nabycia spadkuKwestię nabycia spadku regulują przepisy art. 922 i nast. Ustawy Kodeks cywilny (dalej jako kc). Zgodnie z art. 925 kc nabycie spadku następuje z chwilą jego otwarcia (z kolei otwarcie następuje z chwilą śmierci spadkodawcy). Kodeks nie uzależnia dziedziczenia od obowiązku złożenia przez spadkobiercę żadnego oświadczenia woli w tej kwestii. Co ważne, nabycie spadku następuje niezależnie od tego, czy spadkobierca w ogóle dowiedział się o śmierci spadkodawcy. W związku z powyższym wyjaśnić trzeba, że sporządzenie przez notariusza aktu dziedziczenia czy wydanie postanowienia przez sąd mają jedynie charakter deklaratoryjny, a nie konstytutywny. To oznacza, że nie rodzą praw spadkobierców do spadku, a jedynie je potwierdzają. Tak więc wspomniany akt bądź postanowienie sądu nie powodują przejścia na spadkobiercę praw i obowiązków wchodzących w skład spadku, a jedynie potwierdzają dokonanie się tego przejścia w momencie otwarcia spadku. Należy jednak pamiętać, że mimo faktu nabycia spadku z chwilą jego otwarcia, początkowo takie nabycie ma jedynie charakter prowizoryczny i czasowy. Wynika to z tego, że spadkobierca, zgodnie z art. 1015 kc, może odrzucić spadek w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się on o tytule swego powołania. Może dojść również do wyłączenia spadkobiercy-małżonka od dziedziczenia lub uznania przez sąd o niegodności spadkobiercy do dziedziczenia. Nabycie spadku staje się definitywne dopiero w sytuacji złożenia przez spadkobiercę oświadczenia o przyjęciu spadku, bądź po upływie 6-miesięcznego terminu do przyjęcia lub odrzucenia spadku, jeżeli spadkobierca nie podejmie żadnych czynności. Stwierdzenie nabycia spadku Nabycie spadku następuje z mocy prawa poprzez przyjęcie spadku wprost lub z dobrodziejstwem inwentarza bądź po upływie 6 miesięcy bierności spadkobiercy od dnia, kiedy dowiedział się o otwarciu spadku. Aby jednak uzyskać pewność o posiadaniu prawa do uczestniczenia w masie spadkowej, warto zadbać o prawne (formalne) potwierdzenie faktu nabycia spadku, czyli stwierdzenie nabycia mieć na uwadze, że sam dokument dotyczący nabycia spadku wskazuje jedynie grupę spadkobierców oraz określa ułamkową część udziału w masie spadkowej każdego ze spadkobierców. Stwierdzenie nabycia spadku nie dzieli między wspomnianych spadkobierców poszczególnych części majątku spadkowego – nie wskazuje się w rzeczonym dokumencie, komu przypadnie nieruchomość, komu samochód, a komu kosztowności cywilny w swojej treści wskazuje dwie drogi dokonania stwierdzenia nabycia spadku. Jedną z nich jest sporządzenie określonego dokumentu u notariusza, tj. aktu poświadczenia dziedziczenia, z kolei druga z nich wiąże się z koniecznością wstąpienia na drogę sądową. Oba powyżej przedstawione dokumenty (notarialny i sądowy) mają taką samą moc prawną. Stanowią one podstawowy dokument potwierdzający prawo do spadku, którym spadkobiercy legitymują się w obrocie prawnym – w banku, składając wniosek o wypłatę pieniędzy z rachunku bankowego zmarłego czy też składając wniosek o dokonanie wpisu w księdze wieczystej odziedziczonej nieruchomości dotyczący zmiany poświadczenia dziedziczeniaOmawiany sposób jest opcją prostszą, tańszą i szybszą. Dokument poświadczający dziedziczenie sporządzany jest przez notariusza, bez konieczności przeprowadzania postępowania dowodowego (ani żadnego innego). Jednakże, aby móc skorzystać z tej drogi, u notariusza muszą pojawić się wszyscy spadkobiercy i zgodnie wyrazić oświadczenia woli o przyjęciu swojej części udziału w spadku. Dla przykładu, jeżeli jeden ze spadkobierców podważa istnienie czy ważność testamentu, wówczas sporządzenie omawianego aktu przez notariusza staje się niemożliwe. Po sporządzeniu i podpisaniu aktu poświadczenia dziedziczenia przez wszystkich spadkobierców notariusz dokonuje wpisu do Rejestru nabycia spadku przez sądNiniejszy sposób wymaga przeprowadzenia postępowania sądowego. Niestety będzie on nieodzowny, jeżeli osoby zainteresowane nie są ze sobą zgodne. Aby dokonać stwierdzenia nabycia spadku w trybie postępowania sądowego należy złożyć wniosek do sądu rejonowego, właściwego dla ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Taki wniosek może złożyć każdy, kto ma w tym interes prawny, tj. spadkobiercy, wierzyciele spadkodawcy, spadkobiercy nieuwzględnieni w testamencie, ale także uprawnieni do zachowku, a także zapisobiorcy. Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku powinien zawierać informację o wszystkich możliwych spadkobiercach wraz z określeniem ich stopnia pokrewieństwa. Na dowód powiązań rodzinnych należy do wniosku dołączyć odpisy z aktów stanu cywilnego jak np. akty urodzenia czy akt małżeństwa. Wniosek obarczony jest opłatą sądową w wysokości 50 do wszczęcia postępowania o stwierdzenie nabycia spadku nie ogranicza żaden termin, tj. można je złożyć w każdym czasie. Przy czym nie może to nastąpić przed upływem sześciu miesięcy od otwarcia spadku, czyli śmierci spadkodawcy, chyba że wszyscy znani spadkobiercy złożyli już oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku. Omawiane postępowanie jest postępowaniem nieprocesowym, nie występują w nim strony procesu, a jedynie wnioskodawca oraz uczestnicy. Nabycie spadku zostaje stwierdzone przez sąd w drodze jest dział spadku?Jak to zostało wspomniane wcześniej, akt notarialny poświadczający dziedziczenie oraz postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku mają na celu potwierdzić osoby wchodzące do grona spadkobierców oraz określić ich udział w spadku. Dział spadku natomiast ma za zadanie znieść wspólność majątku spadkowego i sprecyzować, jakie elementy majątku zmarłego będą dziedziczone przez konkretnych dział spadku można przeprowadzić na dwa sposoby: ugodowy – w drodze umowy oraz na drodze spadku a umowaDziału spadku w formie umowy dokonywany jest przez wspólne i zgodne złożenie oświadczeń woli przez wszystkich spadkobierców. Omawiana umowa powinna zawierać szczegółowy wykaz elementów masy upadłościowej, tj. spis nieruchomości, ruchomości (samochody, sprzęty RTV i AGD, biżuterię oraz inne kosztowności) oraz ilość zgromadzonej gotówki, środków pozostających na rachunkach bankowych, jak też papierów wartościowych umowa powinna zawierać dokładny zapis o podziale wyżej wskazanych elementów. Np. jeden ze spadkobierców otrzymuje nieruchomość, drugi zaś prawo do ruchomości oraz środków pieniężnych. Często zdarza się tak, że spadkodawca pozostawia po sobie jedynie nieruchomość, wówczas problematyczny staje się podział takiej masy spadkowej. Osoby dziedziczące mogą wówczas umówić się w ten sposób, że jedna z nich obejmie prawo do nieruchomości i dokona spłaty na rzecz pozostałych spadkobierców lub rzeczona nieruchomość zostanie spieniężona, a kwota uzyskana w drodze sprzedaży zostanie podzielona między spadkobierców, stosownie do ich udziałów w spadku. Obowiązująca zasada swobody umów pozwala na swobodny i elastyczny podział majątku między kc nie regulują kwestii formy prawnej, w jakiej umowa o dział spadku powinna być zawarta. Można więc sporządzić ją w sposób dowolny – również ustny. Jednakże ze względów dowodowych najbezpieczniejsze będzie zawarcie jej w formie pisemnej. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy jednym z elementów masy spadkowej jest nieruchomość, wówczas umowa musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego. Sądowy dział spadkuGdy spadkobiercy nie są w stanie dojść do porozumienia, podział masy spadkowej pozostawiają w gestii sądu. W takiej sytuacji jedna z osób zainteresowanych (współspadkobierca, nabywca udziału spadku lub wierzyciel spadkobiercy) wnosi do sądu rejonowego wniosek o wszczęcie postępowania działowego. Wniosek ten powinien zawierać spis składników majątku, który ma zostać podzielony między spadkobierców. Wnioskodawca także powinien przedstawić propozycję podziału spadku. Tak, jak w przypadku postępowania o stwierdzeniu nabycia spadku, w postępowaniu działowym nie ma konkretnego terminu na wszczęcie takiego trakcie postępowania działowego sąd ustala skład i wartość spadku ulegającego podziałowi. Należy pamiętać, że skład spadku ustalany jest według stanu z chwili otwarcia spadku, z kolei jego wartość – według cen obowiązujących w chwili orzekania o dziale. Dodatkowo określenie wartości spadku przez wnioskodawcę czy spadkobierców w czasie postępowania nie jest dla sądu wiążące. Co więcej, nie zwalnia sądu z obowiązku oszacowania wartości spadku z sąd przechodzi do podziału spadku. Podział ten może nastąpić na kilka różnych sposobów. Pierwszym z nich jest tzw. podział fizyczny, czyli przyznanie poszczególnych przedmiotów poszczególnym spadkobiercom, stosownie do ich udziałów w spadku. Jeżeli nie da się podzielić spadku w ten sposób, by wartość przyznanych elementów poszczególnym spadkobiercom pokrywała wartość przysługujących im udziałów, sąd może zobowiązać spadkobierców do dokonania między sobą odpowiednich dopłat. Drugim sposobem jest przyznanie praw wchodzących w skład spadku jednemu spadkobiercy lub też tylko niektórym z nich, z jednoczesnym nałożeniem na nich obowiązku spłaty pozostałych możliwym sposobem jest tzw. podział cywilny, polegający na sprzedaży elementów spadku i podziale uzyskanej w ten sposób kwoty pomiędzy spadkobierców, stosownie do przysługujących im udziałów w jest łączenie powyżej wskazanych sposobów dokonywania działu nabycia spadku a dział spadku – podsumowanieJak zostało to wspomniane na początku artykułu, otwarcie spadku to dopiero początek drogi do rzeczywistego odziedziczenia należnego spadkobiercy w kwestii stwierdzenia nabycia spadku, jak i jego podziału, procesy te mogą być przeprowadzone względnie szybko, bez większych komplikacji bądź prowadzić do wielomiesięcznych i burzliwych procesów sądowych. Jeżeli spadkobiercy będą wyrażali zgodną wolę dziedziczenia i podziału spadku, cała sprawa może zostać załatwiona poprzez sporządzenie aktu notarialnego poświadczającego dziedziczenie oraz umowy o dziale spadku. Jeżeli jednak przynajmniej jedna z osób uprawnionych do dziedziczenia nie zgodzi się na takie rozwiązanie, pozostaje wyłącznie droga sądowa.
Przykładowo, gdy spadkodawca pozostawił małżonka i jedno dziecko to każdemu z nich przypada 1/2 spadku. Jeśli jest małżonek i dwójka dzieci to każdy z nich otrzyma 1/3 spadku. Zaś gdy spadkodawca pozostawił małżonka i trójkę dzieci ich udziały wyniosą 1/4 spadku. Sytuacja zmienia się, gdy dzieci jest więcej niż troje.
Jak wygląda nabycie spadku przed sądem i u notariusza? Jeśli jesteś spadkobiercą, to z pewnością jest to artykuł dla Ciebie. Nabycie spadku przed sądem i u notariuszaNabycie spadku może obecnie nastąpić zarówno przed sądem, jak i w kancelarii spadku - nie zawsze musi być sprawa w sądzieNabycie spadku u notariusza - akt poświadczenia dziedziczeniaNabycie spadku u notariusza - stawiennictwo stronNabycie spadku u notariusza - kwestie formalneKiedy notariusz nie sporządzi aktu poświadczenia dziedziczenia?Stwierdzenie nabycia spadku w postępowaniu sądowymKwestie procesoweI już tak na koniec Nabycie spadku przed sądem i u notariusza Ważne jest to, że żaden przepis prawa spadkowego nie nakłada na spadkobierców obowiązku uzyskania stwierdzenia praw do spadku. Nie ma też przepisu, który stanowiłby o maksymalnym okresie czasu, w którym spadkobiercy mogą przeprowadzić postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku. Nabycie spadku może obecnie nastąpić zarówno przed sądem, jak i w kancelarii notarialnej. Są jednak sytuacje, w których potwierdzenie statusu spadkobiercy okazuje się konieczne. Można wskazać tu sytuację, w której spadkobiercom zależy na szybkim zbyciu odziedziczonej nieruchomości. Nie będzie to możliwe jeśli spadkobiercy nie przeprowadzą uprzednio postępowania o stwierdzenie nabycie spadku w sądzie, bądź też nie dopełnią formalności spadkowych w kancelarii notarialnej. Formalne przeprowadzenie procedury o nabycie spadku jest też konieczne, gdy spadkobierca chce złożyć wniosek o wpis w księdze wieczystej. Nabycie spadku – nie zawsze musi być sprawa w sądzie Jeszcze do niedawna jedynym dokumentem potwierdzającym nabycie spadku było wydane w postępowaniu sądowym postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. Od 2 października 2008 r. dokumentem takim jest także akt poświadczenia dziedziczenia, sporządzany przez notariusza. Uwaga: aktu poświadczenia dziedziczenia nie można sporządzić, jeśli spadkodawca zmarł przed 1 lipca 1984 r. W takiej sytuacji stwierdzenie nabycia spadku może nastąpić jedynie na drodze sądowej. Nabycie spadku u notariusza – akt poświadczenia dziedziczenia Zasady, na jakich notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia, wynikają z ustawy Prawo o notariacie. Możliwość uzyskania stwierdzenia praw do spadku u notariusza niesie ze sobą pewne udogodnienia dla spadkobierców. W szczególności formalności spadkowe w kancelarii notarialnej załatwić można w zdecydowanie krótszym czasie. W praktyce są jednak takie sytuacje, gdy skorzystanie z tej opcji nie będzie niemożliwe. Notariusz np. nie będzie mógł sporządzić aktu poświadczenia dziedziczenia w sytuacji gdy podstawą dziedziczenia jest testament szczególny. Takim testamentem jest testament ustny czy też testament sporządzony na polskim statku morskim lub powietrznym oraz testament wojskowy. W takiej sytuacji należy wystąpić do sądu z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku (więcej o stwierdzeniu nabycia spadku przeczytasz tutaj) Notariusz – zgodnie ze wspomnianą ustawą prawo o notariacie – odmówi sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia w sytuacjach wątpliwych, np. gdy zachodzą poważne wątpliwości co do ważności testamentu. Przede wszystkim jednak notarialny akt poświadczenia dziedziczenia może być sporządzony jedynie w sytuacjach niespornych. Konflikt między spadkobiercami np. co do ważności pozostawionego przez spadkodawcę testamentu uniemożliwia sporządzenie przez notariusza aktu poświadczenia dziedziczenia. Notariusz – w oparciu o przepisy ustawy – powinien odmówić sporządzenia tego aktu także wówczas, gdy nawet pomimo zgodnego stanowiska zainteresowanych, poweźmie wątpliwość co do tego, kto powinien dziedziczyć spadek, albo jaka jest wysokość udziałów w spadku poszczególnych spadkobierców, a w przypadku, gdy spadkodawca uczynił zapis windykacyjny, także, gdy nie ma pewności co do osoby, na której rzecz spadkodawca zapis ten uczynił lub co do przedmiotu zapisu. Nie jest dopuszczalne sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia w stosunku do spadku, w skład którego wchodzą nieruchomości położone za granicą, a także w sytuacji, gdy spadkodawcą jest cudzoziemiec. Jedynie w sytuacji gdy stwierdzenie praw do spadku dotyczy osób nie posiadających obywatelstwa żadnego państwa, które ponadto w chwili śmierci zamieszkiwały na terenie Polski sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia w kancelarii notarialnej jest dopuszczalne. Nabycie spadku u notariusza – stawiennictwo stron Aby notariusz mógł sporządzić akt poświadczenia dziedziczenia, do kancelarii notarialnej muszą stawić się równocześnie wszystkie osoby wchodzące w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi oraz osoby, na rzecz których spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne. Nabycie spadku u notariusza – kwestie formalne Zgodnie z przepisami prawa o notariacie akt poświadczenia dziedziczenia powinien zawierać: dzień, miesiąc i rok oraz miejsce sporządzenia aktu; imię, nazwisko i siedzibę kancelarii notariusza, a jeżeli akt sporządził zastępca notariusza – nadto imię i nazwisko zastępcy; imię i nazwisko spadkodawcy, imiona jego rodziców oraz jego numer PESEL; datę i miejsce zgonu spadkodawcy oraz jego ostatnie miejsce zamieszkania; wskazanie spadkobierców, którym spadek przypadł – imiona, nazwiska i imiona rodziców oraz datę i miejsce urodzenia osób fizycznych, a w przypadku osób prawnych – nazwę i siedzibę; tytuł powołania do spadku i wysokość udziałów w spadku wraz ze wskazaniem w razie dziedziczenia ustawowego, czy spadkobierca był małżonkiem spadkodawcy, czy jego krewnym i w jakim stopniu, a w razie dziedziczenia testamentowego wraz z określeniem formy testamentu; wskazanie spadkobierców dziedziczących gospodarstwo rolne podlegające dziedziczeniu z ustawy oraz ich udziały w nim; 7a. wskazanie osób, na których rzecz spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne, oraz przedmiotów tych zapisów, chyba że osoby te nie chcą lub nie mogą być zapisobiercami; powołanie protokołu otwarcia i ogłoszenia testamentu; podpisy wszystkich biorących udział w spisywaniu protokołu dziedziczenia; podpis notariusza; adnotację o dokonaniu rejestracji Przed sporządzeniem aktu poświadczenia dziedziczenia notariusz spisuje protokół dziedziczenia przy udziale wszystkich osób, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi, a także osób, na których rzecz spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne. Przystępując do spisania protokołu dziedziczenia notariusz poucza osoby biorące udział w spisywaniu protokołu o obowiązku ujawnienia wszelkich okoliczności objętych treścią protokołu oraz o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych oświadczeń. W protokole dziedziczenia zamieszcza się w szczególności: zgodne żądanie poświadczenia dziedziczenia złożone przez osoby biorące udział w spisywaniu protokołu; oświadczenia o istnieniu lub nieistnieniu osób, które wyłączałyby znanych spadkobierców od dziedziczenia lub dziedziczyłyby wraz z nimi; oświadczenia o znanych testamentach spadkodawcy lub braku takich testamentów; oświadczenia, że w odniesieniu do spadku nie zostało uprzednio wydane postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku i nie toczy się postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku ani nie został sporządzony akt poświadczenia dziedziczenia; oświadczenia, czy w skład spadku wchodzi gospodarstwo rolne oraz który spośród spadkobierców powołanych do spadku z ustawy odpowiada warunkom przewidzianym do dziedziczenia gospodarstwa rolnego; oświadczenia, czy spadkodawca w chwili śmierci był cudzoziemcem lub, nie posiadając żadnego obywatelstwa, nie zamieszkiwał w Rzeczypospolitej Polskiej albo w skład spadku wchodzą prawa rzeczowe lub posiadanie nieruchomości położonej za granicą; oświadczenia, czy były składane oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku lub zapisu windykacyjnego, czy zostało wydane orzeczenie dotyczące niegodności spadkobiercy lub osoby, na której rzecz został uczyniony zapis windykacyjny, oraz czy były zawierane umowy z przyszłym spadkodawcą w przedmiocie zrzeczenia się dziedziczenia po nim; wzmiankę o pouczeniu przez notariusza o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Jeżeli od dnia otwarcia spadku nie upłynęło sześć miesięcy, w protokole dziedziczenia należy zamieścić oświadczenia spadkobierców o prostym przyjęciu spadku lub przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza albo o odrzuceniu spadku, chyba że oświadczenia tej treści zostały już przez spadkobierców uprzednio złożone. W takim przypadku należy zamieścić wzmiankę o dacie, miejscu i treści złożonych przez poszczególnych spadkobierców oświadczeń. Przepisy te stosuje się także do oświadczeń osób, na których rzecz spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne. Do protokołu dziedziczenia notariusz załącza: odpis aktu zgonu spadkodawcy; odpisy aktów stanu cywilnego osób powołanych do spadku z ustawy; inne dokumenty mogące mieć wpływ na ustalenie praw do spadku. Zgodnie z przepisami ustawy, po spisaniu protokołu dziedziczenia notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia, jeżeli nie ma wątpliwości co do osoby spadkobiercy i wysokości udziałów w spadku, a w przypadku gdy spadkodawca uczynił zapis windykacyjny, co do osoby, na której rzecz spadkodawca uczynił zapis windykacyjny i przedmiotu zapisu. Kiedy notariusz nie sporządzi aktu poświadczenia dziedziczenia? Notariusz odmawia sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia, jeżeli: w stosunku do spadku został już uprzednio sporządzony akt poświadczenia dziedziczenia lub wydane postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku; w toku sporządzania protokołu dziedziczenia ujawnią się okoliczności wskazujące, że przy jego sporządzeniu nie były obecne wszystkie osoby, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi lub testamentowi, lub też osoby, na których rzecz spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne, albo istnieją lub istniały testamenty, które nie zostały otwarte lub ogłoszone; wskutek braku małżonka spadkodawcy i krewnych powołanych do dziedziczenia z ustawy spadek przypada, jako spadkobiercy ustawowemu, gminie albo Skarbowi Państwa; spadkodawca w chwili śmierci był cudzoziemcem lub, nie posiadając żadnego obywatelstwa, nie zamieszkiwał w Rzeczypospolitej Polskiej albo w skład spadku wchodzą prawa rzeczowe lub posiadanie nieruchomości położonej za granicą. Zgodnie z prawem o notariacie notariusz niezwłocznie po sporządzeniu aktu poświadczenia dziedziczenia dokonuje jego wpisu do rejestru aktów poświadczenia dziedziczenia przez wprowadzenie, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego danych. Notariusz opatruje wpis bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu. Rejestr aktów poświadczenia dziedziczenia obejmuje: numer wynikający z kolejności wpisu; dzień, miesiąc i rok oraz godzinę i minutę dokonania wpisu; dzień, miesiąc i rok oraz miejsce sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia; imię, nazwisko i siedzibę kancelarii notariusza, a jeżeli akt poświadczenia dziedziczenia sporządził zastępca notariusza – nadto imię i nazwisko zastępcy; imię i nazwisko spadkodawcy, imiona jego rodziców oraz jego numer PESEL; datę i miejsce zgonu spadkodawcy oraz jego ostatnie miejsce zamieszkania. Z chwilą dokonania wpisu w rejestrze notariusz otrzymuje, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, zawiadomienie o zarejestrowaniu oraz możliwości uzyskania potwierdzenia zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia ze wskazaniem numeru wynikającego z kolejności wpisu. W tym samym trybie notariusz uzyskuje zawiadomienie o niezarejestrowaniu aktu poświadczenia dziedziczenia. Adnotację o zarejestrowaniu umieszcza się na akcie poświadczenia dziedziczenia, wskazując numer wynikający z kolejności wpisu a także dzień, miesiąc i rok oraz godzinę i minutę dokonanego wpisu. Zarejestrowanie nie następuje, jeżeli w stosunku do danego spadku został już uprzednio zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia. Jak widzisz, przeprowadzenie całej procedury u notariusza nie zawsze będzie możliwe. Teraz czas więc omówić… *** Stwierdzenie nabycia spadku w postępowaniu sądowym Jeśli z jakiegokolwiek powodu nie jest możliwe sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia przez notariusza należy skierować do sądu wniosek o stwierdzenie nabycia spadku. W szczególności: jeśli spadkodawca zostawił kilka różnych testamentów i zachodzą poważne wątpliwości co autentyczności jednego lub kilku z nich, jeśli spadkobiercy kwestionują autentyczność testamentu, albo jeśli między spadkobiercami jest konflikt co do ważności testamentu sprawa będzie musiała zostać rozstrzygnięta na drodze sądowej. Spadkobierca (osoba występująca do sądu z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku) nie ma jednak żadnego wyboru, jeśli chodzi o wybór sądu. W sprawie o stwierdzenie nabycia spadku wyłącznie właściwy jest sąd rejonowy ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. (uwaga: kodeks posługuje się pojęciem miejsce zamieszkania, nie zaś miejsce zameldowania) UWAGA 2: od pewnego czasu w treści przepisu mowa o ostatnim miejscu zwykłego pobytu. Gdy jednak wnioskodawca złoży taki wniosek do sądu miejscowo niewłaściwego, sąd ten przekaże wniosek o stwierdzenia nabycia spadku właściwemu sądowi. Warto jednak złożyć wniosek od razu we właściwym sądzie, gdyż procedura przekazywania sprawy zazwyczaj znacznie wydłuża czas trwania postępowania. Sąd rozpatruje sprawy o stwierdzenie nabycia spadku w tzw. postępowaniu nieprocesowym. Kwestie procesowe We wniosku o stwierdzenie nabycia spadku wnioskodawca powinien wskazać adresy pozostałych spadkobierców, aby umożliwić sądowi wezwanie ich na rozprawę. Na rozprawę w sprawie spadkowej sąd wzywa co prawda wszystkie osoby, które mogą wchodzić w grę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi. Do wydania postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku najczęściej wystarczy obecność i złożenie zapewnień spadkowych przez kilku, a czasem nawet tylko jednego spadkobiercę. Podczas sprawy o stwierdzenie nabycia spadku sąd nie zajmuje się analizowaniem tego, jakie składniki majątkowe wchodziły w skład spadku. Podczas sprawy o nabycie spadku sąd nie będzie także „dzielił” składników masy spadkowej pomiędzy spadkobierców. Ustalenie tego, co wchodziło w skład masy spadkowej i dokonanie podziału poszczególnych składników masy spadkowej następuje podczas sprawy o dział spadku. Opłata od składanego do sądu wniosku o stwierdzenie nabycia spadku wynosi 100 zł. (uwaga : teraz w sumie to 105 zł, dodatkowe 5 zł to opłata za umieszczenie postanowienia w rejestrze) Jeśli w jednym wniosku wnosimy o stwierdzenie nabycia spadku po kilku osobach, trzeba zapłacić wielokrotność tej sumy. Ponadto uzyskanie odpisu postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycie spadku ze stwierdzeniem prawomocności wymaga uiszczenia opłaty. Należy pamiętać, iż sąd nie wysyła stronom odpisów postanowień z urzędu, należy wystąpić do sądu z odpowiednim wnioskiem. Nie ma ograniczeń czasowych jeśli chodzi o dopełnienie formalności związanych z „załatwieniem” spraw spadkowych. Można zrobić to nawet kilka lat po śmierci spadkodawcy. Lepiej jednak nie zwlekać z tą procedurą. I już tak na koniec W sprawie o nabycie spadku możesz działać sam. Możesz tez zlecić prowadzenie takiej sprawy adwokatowi lub radcy prawnemu. Pamiętaj, iż upływ terminu sześciu miesięcy od dowiedzenia się o swoim powołaniu do dziedziczenia skutkuje co do zasady przyjęciem spadku wprost. Oznacza to brak ograniczeń jeśli chodzi o odpowiedzialność za długi spadkowe. ****** Jeśli chodzi o ostatni akapit – tak było kiedyś. Obecnie jest troszkę inaczej – zasadą jest przyjmowanie spadku z dobrodziejstwem inwentarza (co oznacza ograniczenie odpowiedzialności za długi) To rozwiązanie korzystniejsze dla spadkobierców. Oczywiście w dalszym ciągu można złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku – także w kancelarii notarialnej – w ustawowym terminie. O zmianie przepisów pisałam na blogu – np. tutaj>> Tak – przepisy się zmieniają. O zmianach piszę regularnie na blogu. To właśnie jeden z powodów, aby na blog zaglądać. A jak masz już taką sprawę – rozważ skonsultowanie jej z adwokatem/ radcą prawnym. Naprawdę – każda sprawa jest inna. Lektura bloga nie zastąpi konsultacji z prawnikiem. Jeśli masz pytania i wątpliwości, napisz bezpośrednio do mnie na formularzu: Czym jest zachowek? Komu przysługuje? Ile wynosi? Ewa Jabłońska. 2023-11-27 8:01. Czy ten artykuł był ciekawy? Podziel się nim! 1. Obliczyć udział uprawnionego w spadku (w częściach Spadek swobodny Spadek swobodny jest to fizyczne pojęcie, które w uproszczony sposób opisuje ruch ciała, które na początku znajdowało się w spoczynku i w reakcji na siłę grawitacji zaczęło się poruszać (spadać). Pamiętajcie, że w szkole średniej nie uwzględniamy oporów powietrza, dlatego z obliczeń może wam wyjść, że kamień spada tak samo jak piórko (co było by prawdą gdyby spadały w próżni). Tak więc rozpatrujemy wyłącznie oddziaływanie siły grawitacji danego obiektu np. ziemi na nasze ciało, które spada swobodnie. Uproszczeniem jest również przyjęcie stałego współczynnika grawitacji, który najczęściej opisujemy jako \(g=9,81 [\frac{m}{s^2}]\) lub nawet równego \(10\), pamiętajcie, przyspieszenie ziemskie w różnych miejscach na ziemi jest inne, najmniejsze jest na równiku a największe na biegunach (bo ziemia jest spłaszczona), ogólnie im bliżej środka ziemii tym wartość przyspieszenia ziemskiego jest w spadku swobodnym porusza się ruchem jednostajnie przyspieszonym. Możemy więc stosować wzory na przyspieszenie: \(a=\frac{V}{t}\) oraz \(S=\frac{a\cdot t^2}{2}\)z małą zmianą przyspieszenie \(a\) zastąpimy przyspieszeniem ziemskim \(g\), natomiast przebytą drogę \(S\) zamienimy na przebytą wysokość \(h\), w wyniku tego i po małym przekształceniu otrzymamy:\({\color{DarkRed}{V=g\cdot t}}\) oraz \({\color{DarkRed}{h=\frac{g\cdot t^2}{2}}}\) gdzie:\(V\) - prędkość ciała w danym momencie \([\frac{m}{s}]\)\(g\) - przyspieszenie ziemskie, wynosi \(9,81\: [\frac{m}{s^2}]\), może być inne jeśli ciało było by np. na księżycu wyniosłoby \(g_k=1,622[\frac{m}{s^2}]\)\(t\) - czas \([s]\)\(h\) - wysokość jaką przebyło ciało \([m]\)Jednak jeśli chcemy obliczyć na jakiej wysokości aktualnie znajduje się ciało od poziomu zero powinniśmy skorzystać z wzoru:\({\color{DarkRed}{h=h_0-\frac{g\cdot t^2}{2}}}\)gdzie:\(h\) - wysokość na jakiej się znajduje ciało \([m]\)\(h_0\) - wysokość początkowa ciała \([m]\)\(g\) - przyspieszenie ziemskie, wynosi \(9,81\: [\frac{m}{s^2}]\), może być inne jeśli ciało było by np. na księżycu wyniosłoby \(g_k=1,622[\frac{m}{s^2}]\)\(t\) - czas \([s]\)Aby wyprowadzić jeszcze jeden wzór powinniśmy skorzystać z zasady zachowania energii. W naszym przypadku ciało posiada energię potencjalną i kinetyczną. jednak na samym początku zanim jeszcze zaczęło spadać posiadało zerową energie kinetyczną (bo prędkość ciała była równa zero) oraz maksymalną energię potencjalną, natomiast w momencie zetknięcia z podłożem, w najniższym punkcie lotu sytuacja się odwraca - energia kinetyczna jest maksymalna (bo prędkość ciała na dole jest największa) oraz energia potencjalna wynosi zero (bo wysokość ciała wynosi zero). W takim przypadku możemy powiedzieć, że energia kinetyczna ciała w punkcie 3 jest równa energii potencjalnej ciała w punkcie 1, czyli: \(E_k=E_p\)\(\frac{m\cdot V^2}{2}=m\cdot g \cdot h\)co po przeksztąłceniu daje nam:\({\color{DarkRed}{V=\sqrt{2\cdot g\cdot h}}}\)Wzory zaznaczone kolorem ciemnoczerwonym, oraz ich przekształcenia dają nam wszystkie potrzebne wzory do obliczania spadku prędkość:\({\color{DarkBlue}{V=g\cdot t}}\) lub \({\color{DarkBlue}{V= \sqrt{2\cdot g\cdot h}}}\)na wysokość:\({\color{DarkBlue}{h=\dfrac{g\cdot t^2}{2}}}\) lub \({\color{DarkBlue}{h=\dfrac{V^2}{2\cdot g}}}\) ewentualnie \({\color{DarkRed}{h_1=h_0-\frac{g\cdot t^2}{2}}}\)na czas:\({\color{DarkBlue}{t=\dfrac{V}{g}}}\) lub \({\color{DarkBlue}{t=\sqrt{\dfrac{2\cdot h}{g}}}}\) gdzie:\(V\) - prędkość ciała w danym momencie \([\frac{m}{s}]\)\(g\) - przyspieszenie ziemskie, wynosi \(9,81\: [\frac{m}{s^2}]\), może być inne jeśli ciało było by np. na księżycu wyniosłoby \(g_k=1,622[\frac{m}{s^2}]\)\(t\) - czas \([s]\)\(h\) - wysokość jaką przebyło ciało \([m]\)\(h_1\) - wysokość na jakiej się znajduje ciało \([m]\) \(h_0\) - wysokość początkowa ciała \([m]\)Dach o spadku 7:12 (30°) jest możliwy do pokonania, ale należy zachować ostrożność. Dachy o nachyleniu od 8:12 do 10:12 (33°-40°) są również uważane za nadające się do chodzenia, ale nie jest to zalecane , a jeśli musisz się poruszać po takich dachach, należy zachować szczególną ostrożność.Hejka w drugiej części artykułu! Kontynuować dzisiaj będziemy rozważania w temacie wyznaczania przekroju przewodów. Okazuje się bowiem, że opisane w części I sztywne reguły dotyczące dobierania przewodów w domach w połączeniu ze sprawdzeniem jakie natężenie prądu dany przewód wytrzyma, nie są wystarczające dla wielu niestandardowych przypadków. Kolejnymi elementami jest sprawdzenie przekroju przewodu pod kątem: Spadku napięcia Samoczynnego wyłączenia zasilania Wytrzymałości mechanicznej Będzie dzisiaj trochę matmy, kilka prostych wzorów (bez całeczek więc luz 🙂 ). A więc… zaczynamy! Spadek napięcia Musimy spojrzeć prawdzie w oczy. Każdy przewód czy to aluminiowy czy miedziany, jest rezystorem. Niby oporność znikoma, ale jak już ustaliliśmy, gdy płynie przez niego prąd o dużym natężeniu, przewód zaczyna się nagrzewać. Czyli coś jest na rzeczy. Obecność rezystora na drodze do odbiornika powoduje pewien spadek napięcia. Jest to w uproszczony sposób pokazane w artykule o podstawach elektryki. Im dłuższy przewód tym większy opór i tym większy spadek napięcia. Na czym to dokładnie polega? W rozdzielnicy możesz mieć napięcie na poziomie 230V, a w gniazdku oddalonym o 20m od rozdzielnicy (licząc długość przewodu) może być już przykładowo 228V. Powyższy przykład może nie jest zbyt dramatyczny, natomiast ten parametr ma niebagatelne znaczenie. Przejdźmy do konkretów. Zakład energetyczny ma prawo do Twojej instalacji dostarczyć prąd, którego napięcie będzie wynosiło 230V +-10%. Oznacza to w praktyce, że jeżeli na przyłączu (tam gdzie ZE doprowadza swój przewód) masz napięcie w zakresie 207V ÷ 253V, to wszystko jest w porządku. Jeśli odległości od tego punktu będą znaczne, a przewody nie dobrane dobrze i np. “zgubi się” kolejne 15V, to w efekcie możemy w gniazdku mieć 192V, co już nie jest cool. Jakie limity są zatem dopuszczalne? Napięcie 230V nie jest jedynym słusznym, dlatego dopuszczalne spadki napięć podaje się w procentach: 4% – maksymalny dopuszczalny spadek napięcia od przyłącza zakładu energetycznego do urządzenia – maksymalny dopuszczalny spadek napięcia od przyłącza ZE do licznika / rozdzielnicy w domu (dla odbiorników większej mocy ta procentowa wartość jest wyższa, ale w domach nas to nie interesuje) 3% – maksymalny dopuszczalny spadek napięcia od rozdzielnicy do urządzenia Jak liczymy spadek? Generalnie są dwa wzory definiujące spadek napięcia: Dla obwodów jednofazowych (wszystkie urządzenia podłączane do gniazdek w domu, oświetlenie) Dla obwodów trójfazowych (urządzenia podłączane do gniazda “siłowego”, i ew. płyta grzewcza zasilana napięciem 400V) Obwody jednofazowe $\rm{{ΔU_\%}=\frac{200\cdot P\cdot l}{\gamma\cdot S \cdot U_f^2}}$ Zmieszany? Przerażony? Niepotrzebnie. Już rozpracowujemy powyższą sytuację. $\rm{{ΔU_\%}}$ Procentowy spadek napięcia czyli to co chcemy wyliczyć (Δ = różnica, U = Napięcie, % = %) np. dla napięcia 230V w rozdzielnicy jeśli spadek w wybranym gniazdku wynosi 1% tzn. że w gniazdku mamy napięcie na poziomie (230V – $\rm{{P}}$ Moc czynna (artykuł) urządzenia (lub urządzeń) [W] $\rm{{l}}$ Długość przewodu pomiędzy punktami w których wyliczamy spadek napięcia [m] $\rm{{S}}$ Przekrój przewodu [mm²] $\rm{{U_f}}$ Znamionowe napięcie fazowe (pomiędzy przewodem fazowym, a neutralnym) urządzenia [V] $\rm{{\gamma}}$ Konduktywność (przewodność), zależy od materiału z jakiego wykonane są żyły przewodu. Mamy dwie opcje: 56 – żyły miedziane 33 – żyły aluminiowe W obecnych czasach w domowych rozwiązaniach królują przewody miedziane, także można ten parametr potraktować jako stałą o wartości 56 $\rm{{{[}{\frac{m}{\Omega \cdot mm^2}}{]}}}$ Biorąc pod uwagę ostatni parametr, podstawiamy przewodność żyły miedzianej “na stałe” do wzoru i otrzymujemy: $\rm{{ΔU_\%}=\frac{200\cdot P\cdot l}{56\cdot S \cdot U_f^2}}$ Generalnie z tego wzoru wiemy, że: Im większa moc urządzenia (P) lub długość przewodu (l) tym większy spadek napięcia Im większy przekrój przewodu (S) lub napięcie w obwodzie ($\rm{{U_f}}$), tym mniejszy spadek napięcia Jako odbiorcy nie mamy wpływu zarówno na moc urządzenia jak i napięcie jakim jest zasilone. W niektórych przypadkach możemy mieć wpływ na długość przewodu pomiędzy np. rozdzielnicą a urządzeniem, ale najważniejszym dla nas parametrem którym możemy “regulować” spadek napięcia, jest przekrój przewodu. Przykład: Mamy grzejnik elektryczny zasilany napięciem 230V o mocy P = znajdujący się w odległości 30m (długość przewodu) od rozdzielnicy. Sprawdzamy jaki spadek napięcia uzyskamy wykorzystując przewód o przekroju i czy wymagania będą spełnione (poniżej 3%). $\rm{{ΔU_\%}=\frac{200\cdot 2500\cdot 30}{56\cdot 2,5 \cdot 230^2}= Jeśli natomiast zastosowalibyśmy przewód to wynik byłby następujący: $\rm{{ΔU_\%}=\frac{200\cdot 2500\cdot 30}{56\cdot 1,5 \cdot 230^2}= Obwody trójfazowe $\rm{{ΔU_\%}=\frac{100\cdot P\cdot l}{\gamma\cdot S \cdot U_m^2}}$ Różnice w tym wzorze są dwie w stosunku do obwodów jednofazowych: Stały współczynnik 100 (zamiast 200) $\rm{{U_m}}$ – podajemy napięcie znamionowe międzyfazowe (faza1 – faza2) urządzenia zamiast napięcia fazowego (faza – neutralny). Przykład: Chcemy wyznaczyć przekrój przewodu zasilającego dom jednorodzinny. Instalacja trójfazowa 400V, długość przewodu zasilającego (od przyłącza do rozdzielnicy) 25m, moc przyłączeniowa 16kW. Policzmy czy 6mm² da radę (dla przewodu zasilającego maksymalny spadek napięcia wynosi $\rm{{ΔU_\%}=\frac{100\cdot 16000\cdot 25}{56\cdot 6 \cdot 400^2}= Trochę zbyt duży spadek napięcia, choć nie ma tragedii. Sprawdźmy dla przewodu o przekroju 10mm². $\rm{{ΔU_\%}=\frac{100\cdot 16000\cdot 25}{56\cdot 10 \cdot 400^2}= Jest git. Samoczynne wyłączenie zasilania Cały ten rozdział jest dodatkową pigułką wiedzy, która ma zastosowanie tylko w układach TN (patrz artykuł). Na ogół powinny wystarczyć wyliczenia spadku napięcia i obciążalności termicznej tym bardziej, że spełnienie warunku samoczynnego wyłączenia zasilania nie jest zależne jedynie od naszej instalacji, ale również częściowo od instalacji wykonanej przez zakład energetyczny. Dlatego o tym czy jest spełniony warunek gwarantujący zadziałanie zabezpieczenia w przypadku zwarcia, dowiemy się na 100% dopiero po wykonaniu przez elektryka pomiarów po wykonaniu instalacji. Mimo wszystko, w nietypowych przypadkach (urządzenie w znacznej odległości od rozdzielnicy i/lub dużym prądem rozruchu) warto wykonać chociaż wstępne wyliczenia. W artykule o wyłączniku nadmiarowo-prądowym opisywałem zasadę działania zabezpieczeń przeciwzwarciowych. Dla przypomnienia zwarcie następuje wtedy, gdy połączymy ze sobą bezpośrednio dwa przewody o różnym potencjale (np. fazowego z neutralnym). Następuje wtedy gwałtowny niekontrolowany przepływ elektronów. A więc, gdy wystąpi to nieszczęsne zwarcie, to zabezpieczenie w normalnych warunkach musi zadziałać w ciągu max. sekundy dla napięcia 230V, lub sekundy dla napięcia 400V i rozłączyć obwód. Wyłączniki nadprądowe nie są jedynymi zabezpieczeniami służącymi do tego celu, mogą to być bezpieczniki o różnych charakterystykach. Bez względu na charakterystykę, fakt pozostaje, że spełnienie warunku szybkiego wyłączenia jest możliwe, jeśli przez zabezpieczenie płynie prąd będący wielokrotnością jego prądu znamionowego. Dla przykładu, weźmy standardowy wyłącznik nadprądowy używany do zabezpieczania obwodów gniazd w domach czyli B16 (charakterystyka typu B, prąd znamionowy 16A). Zgodnie z tą charakterystyką, aby być pewnym, że zabezpieczenie zadziała, musi płynąć 5-krotnie większy prąd niż prąd znamionowy zabezpieczenia. W naszym przypadku jest to 80A. Jeśli zastosowalibyśmy wyłącznik C16, to potrzebowalibyśmy już natężenia prądu na poziomie 160A. Musimy zatem policzyć czy zabezpieczenie zadziała w wymaganym czasie, gdy wystąpi zwarcie. Bo prędzej czy później zadziała, nawet jak prąd będzie nieco mniejszy od wymaganego, niewykluczone tylko, że przez ten czas izolacja przewodu zacznie się topić, a na złączu pojawi ogień. Na co mamy wpływ? Wykonując instalację elektryczną w domu, na pewno mamy wpływ na położone wewnątrz przewody, począwszy od rozdzielnicy. Dodatkowo właściciele domów jednorodzinnych mają wpływ na dobór kabla WLZ, zasilającego poprowadzonego od przyłącza zakładu energtycznego do rozdzielnicy (w budownictwie mieszkaniowym często zarządza nim spółdzielnia). Nie mamy natomiast wpływu na kable wyłożone od transformatora do przyłącza, jak i na sam transformator. 🙂 Poniższy rysunek obrazuje te połączenia (układ TN-C-S). W trakcie zwarcia prąd płynie od źródła (transformator) przez przyłącze, rozdzielnicę aż do odbiornika, a następnie wraca od odbiornika do źródła. Załóżmy, że w jednym z gniazdek powstało zwarcie. Jak to będzie wyglądać? Pominąłem na tym rysunku wszelkie zabezpieczenia, ale to teraz nieistotne. Jeśli gniazdko jest połączone z rozdzielnicą przewodem o długości 20m, to prąd musi popłynąć od rozdzielnicy 20m przewodem fazowym, a następnie musi pokonać taki sam odcinek przewodem ochronnym. Będziemy zatem liczyć opór będącego dwukrotnością długości przewodu (co zresztą zostało ujęte we wzorze). Jak liczymy skuteczność SWZ Dla spokoju ducha konieczne jest spełnienie warunku: $\rm{{Z_c \cdot I_A \leq U_0}}$ $\rm{{Z_c}}$ Impedancja pętli zwarcia (całej drogi jaką pokonuje prąd). No tak, użyłem trudnego słowa. Impedancja składa się z dwóch elementów rezystancji i reaktancji… chyba nie ułatwiam sprawy. 🙂 Ok. Na potrzeby naszych wyliczeń zakładamy, że impedancja przewodu jest równa jego rezystancji (reaktancja jest pomijalnie mała) i spokój. Na potrzeby oswojenia się z terminem impedancji, będę do końca używał właśnie tego określenia. $\rm{{I_A}}$ Prąd przy jakim zabezpieczenie nadmiarowo prądowe wyzwoli $\rm{{U_0}}$ Napięcie pomiędzy przewodem fazowym, a przewodem ochronnym (u nas 230V). Jeśli zatem posiadamy wyłącznik nadprądowy B16, którego prąd pewnego zadziałania wynosi 80A, to maksymalna impedancja wynosi (podstaw do wzoru a się przekonasz 🙂 ). No dobra ustaliliśmy, że nie możemy wyliczyć całej impedancji, tylko część od nas zależną, jak to zrobić dla wybranego przewodu? $\rm{{Z_k}={1,25 \cdot \frac{2\cdot l}{\gamma\cdot S}}}$ $\rm{{Z_k}}$ Impedancja przewodu. $\rm{{l}}$ Długość przewodu. $\rm{{S}}$ Przekrój przewodu. $\rm{{\gamma}}$ Tą panią już znamy (konduktywność przewodu: 56 dla miedzianego) Impedancja zależy od składników, które były omówione przy okazji obliczania spadku napięcia. Im większa długość przewodu tym impedancja większa, a im przekrój przewodu większy tym impedancja będzie mniejsza. Przykład: Postanowiliśmy oświetlić sobie posesję i na obwodzie działki zainstalować szereg małych przytulnych lamp ogrodowych. Długość kabla zasilającego wszystkie lampy wynosi 70m (od rozdzielnicy), chcemy wykorzystać standardowy przekrój żyły do oświetlenia czyli i zabezpieczenie w postaci wyłącznika nadprądowego B10 (prąd pewnego zadziałania podczas zwarcia to 50A). Jedziemy: $\rm{{Z_k}={1,25 \cdot \frac{2\cdot 70}{56\cdot 1,5}={2,08\Omega}}}$ Do wyliczonej impedancji trzeba dodać impedancję pozostałego odcinka wraz z transformatorem. Nie mamy pojęcia ile on wynosi (chyba, że elektryk dokonał pomiarów -> bardzo dobry pomysł). W teorii można założyć np. – $\rm{{Z_c}={Z + Z_k}={0,6\Omega + 2,08\Omega}={2,68\Omega}}$ Podstawiamy otrzymany wynik do warunku: $\rm{{2,68\Omega \cdot 50A \leq 230V}}$ $\rm{{134V \leq 230V}}$ Warunek spełniony, możemy naparzać. Przystąp do działania Jeśli nie masz ochoty analizować wszystkich tych wzorów, w jednym z moich kursów online znajdziesz Kalkulator Przekroju Przewodów, który wykona wyliczenia za Ciebie w ułamku sekundy. Wejdź na stronę i przekonaj się sam. Polecam! Wnioski Jeśli z naszych wyliczeń wynika, że jesteśmy na granicy spełnienia warunku, to warto się zastanowić nad zwiększeniem o jeden rząd przekroju przewodu. Gdy już wyłożymy, zakopiemy, zakleimy kable i okaże się, że zabezpieczenie nam nie wyzwoli, pozostanie dobrać zabezpieczenie o innej charakterystyce. Odporność mechaniczna Tutaj sprawa jest prosta. Istnieje tabela z minimalnymi przekrojami przewodów jakie można wykorzystać w danych zastosowaniach. Wspomniałem już o tym w części pierwszej pisząc o minimalnym przekroju dla instalacji wykonywanych w budynkach mieszkalnych ( Tutaj to tylko nieco rozwinę. W zasadzie wszystko wyjaśnia poniższa tabela. 🙂 A w ogóle cóż to ten przekrój? Ten podrozdział – choć w teorii powinien być na początku – umieściłem w ramach ciekawostki. Przekrój przewodu to w zasadzie skrót językowy. Tak naprawdę jest to pole powierzchni przekroju przewodu i to ten parametr jest podawany przy jego zakupie ( 4mm²…). Pole powierzchni koła zgodnie z tym co uczyła nas pani na matematyce, wyznaczamy za pomocą wzoru: $\rm{{S}=\pi * r^2}$ r – promień okręgu π – S – pole przekroju przewodu Nie jest to zatem jego średnica, która dla wybranych przekrojów wynosi: Pole = Średnica = Pole = Średnica = Pole = 4mm²; Średnica = Pole = 6mm²; Średnica = itp. Ot tak, jakbyś chciał zmierzyć czy przewód jaki zakupiłeś ma przekrój zgodny z oznaczeniem na izolacji. Podsumowanie Nie pamiętam, żebym kiedykolwiek tyle wyliczeń do artykułu nawrzucał. Daj znać czy za bardzo pojechałem po bandzie 😉 . Jak widzisz, wyznaczanie przekroju przewodów nie jest być może super skomplikowane, ale z drugiej strony jest to rzecz nad którą trzeba się pochylić. Wygląda na to, że sprawdzenie samoczynnego wyłączenia zasilania może okazać się najbardziej problematyczne. Jeśli jednak porównamy wzory na spadek napięcia i na impedancję przewodów, okaże się, że zależą od tych samych właściwości – długości przewodu i przekroju. Jeśli tylko zabezpieczenie nie posiada dużego prądu zadziałania w przypadku zwarcia (min. charakterystyka C) i odległość do urządzenia jest niewielka, to najczęściej samo wyliczenie spadku napięcia powie nam czy można zastosować przewód o wybranym przekroju. Po wykonaniu instalacji elektryk oczywiście powinien zrobić pomiary impedancji pętli zwarciowej i tym samym sprawdzić czy przekrój przewodów (lub zabezpieczenie w rozdzielni) jest dobrze dobrany na okoliczność powstania zwarcia. No dobra, to jeszcze raz, aby dobrać odpowiednio przekrój przewodu, sprawdzamy go pod kątem: Obciążalności termicznej na podstawie tabeli Spadku napięcia Wytrzymałości mechanicznej Samoczynnego wyłączenia zasilania 1% oznacza wzniesienie o 1 cm na 1 m długości. przy małych wartościach dla uproszczenia obliczeń można przyjąć że 1°~0,55% (co oczywiście nie jest matematyczną prawdą) A dla skarp nachylenie podajemy jako stosunek 1 m wysokości w przekroju do długości, czyli nachylenie 1:1 (1 do 1) oznacza kąt 45° czyli 100%, czyli 1 m
O ile kąt nachylenia w stopniach wynika z czystej trygonometrii, o tyle przy mierze procentowej konieczna jest znajomość przelicznika. Kierując się bowiem czystą logiką moglibyśmy uznać, że nachylenie o wartości 100% to dach… pionowy, tymczasem jest to połać o spadku równym 45 stopni.
ile to jest 1 8 spadku
